Ann Patchett, Taft

Ann Patchett, Taft, tłum. Anna Gralak, wyd. Znak Literanova

Ann Patchett poznałam za sprawą jej zachwycającego „Stanu zdumienia” *. Ta amerykańska autorka jest laureatką prestiżowych nagród literackich - Orange Prize i PEN/Faulkner Award, które przyznano jej za powieść „Belcanto”, czwartą w jej dorobku. „Taft” jest drugą z kolei i - chociaż doczekał się nominacji do Orange Prize oraz został wyróżniony Janet Heidinger Kafka Prize - w moim odczuciu odzwierciedla tylko część talentu pisarskiego Patchett. Ale nawet ta część jest czymś godnym uwagi i trochę mi szkoda, że pisarka zamiast rozwinąć bardziej jeden wątek, połączyła go z innym.

Jednak wtedy być może „Taft” nie byłby powieścią o rodzicielstwie i o bezwarunkowej odpowiedzialności i miłości wobec dzieci. W tym kontekście „Taft” jest książką wyjątkową, bo w najważniejszych rolach osadza nie zwyczajowo kobiety (jak moglibyśmy się spodziewać po autorce-kobiecie), ale mężczyzn. I - tak samo jak paniom - nie odmawia im instynktownego, niepodlegającego dyskusji oddania, którego przedmiotem są własne dzieci. Ten motyw nie jest początkowo tak oczywisty, skutecznie przysłania go inny. Nie jesteśmy jako czytelnicy przyzwyczajeni do opowieści o mężczyznach, dla których bycie dobrym ojcem jest najistotniejszą życiową misją. Za to do książek, w których młoda, niedoświadczona dziewczyna zakochuje się w kimś starszym od siebie – jak najbardziej. I Ann Patchett sprytnie to wykorzystuje jako zasłonę dymną.

„Taft” to jakby dwie, opowiedziane równolegle historie dwóch mężczyzn. Jednym z nich jest John, były muzyk bluesowy, szef baru, do którego pewnego dnia zawitała młodziutka Fay Taft w poszukiwaniu dorywczej pracy. John ma za sobą nieudany związek i kilkunastoletniego syna, za którym tęskni i którego pragnąłby wychowywać. Uważam, że jego relacja z Marion, matką chłopca, to najciekawszy i najlepiej napisany wątek powieści. Patchett odmalowuje we wszystkich emocjonalnych odcieniach związaną z nim intensywność uczuć, gorzką świadomość porażki i nieodwracalności krzywd. Więź Johna i Fay jest inna, jakby zatrzymana na początku drogi, i szczerze mówiąc, mało przekonująca. Johna oszałamia żarliwe przywiązanie młodej dziewczyny, ale nie chce mu ulec, nie do końca uświadamiając sobie dlaczego. Drugim narratorem jest Taft, tata Fay i jej brata Carla. Kiedy w życie Johna wkracza rodzeństwo Taftów, ich ojciec już nie żyje, a oni sami niedawno przeprowadzili się ze swojego miasteczka do domu wujostwa. Trudno powiedzieć, na ile narracja Tafta jest autonomiczna, a na ile jest projekcją wyobrażeń Johna na temat wcześniejszego życia Taftów. Wydaje się, że rodzicielska troska jest płaszczyzną, na której tych dwóch, różniących się wszystkim mężczyzn mogłoby się zrozumieć i poczuć do siebie szacunek. Niewątpliwe jest to, że kierują się nią do samego końca...

Jak na książkę, której nie uważam za najlepszą, „Taft” długo zajmowała moje myśli. Miałabym ochotę podyskutować o niej z kimś, kto ją również przeczytał, zapytać o wrażenia i odbiór poszczególnych sytuacji. Mam wrażenie, że coś mi umknęło podczas lektury, i jest to myśl z gatunku tych, które uwierają i nie dają spokoju. Powieść mogę polecić tym, którzy już zasmakowali w twórczości Ann Patchett i chcą poznać całokształt jej literackiego dorobku. Tym, którzy dotąd nie mieli do czynienia z jej pisarstwem, zachęcam, by jednak najpierw sięgnęli po inny tytuł.

* Recenzja „Stanu zdumienia”

http://lowiskoksiazek.blogspot.com/2012/09/sensacja-moze-byc-tez-niesensacyjna.html