środa, 6 czerwca 2012

Twoja ilustracja w książce Marcina Mortki - konkurs graficzny



W związku ze zbliżającą się premierą marynistycznej powieści Marcina Mortki "Listy lorda Bathursta", inspirowanej dorobkiem literackim Patricka O'Briana (którego przekładu na język polski dokonał właśnie Marcin Mortka), Fabryka Słów oraz serwis Secretum.pl przygotowały konkurs graficzny.
Teraz każdy może wypróbować swoich sił i wykonać ilustrację startową do "Listów...". Decydująca siłą rozstrzygającą będą głosy internautów, którzy wybiorą zwycięską pracę.
Pomocne okaże się tutaj opowiadanie "Wieczór przed egzekucją", na podstawie którego należy wykonać pracę.
Opowiadanie znajdziecie na stronie Secretum.pl oraz poniżej. Nie będzie ono bezpośrednio zawarte w książce, ale do jej treści nawiązuje i stanowi natomiast internetowy bonus dla wielbicieli prozy Marcina Mortki.

Na Wasze prace czekamy od teraz do 22 czerwca 2012 roku, głosowanie odbędzie się od 23 do 30 czerwca, zatem czasu nie ma aż tak wiele.
Szczegółowy regulamin konkursu znajdziecie tutaj: http://secretum.pl/konkursy/konkurs-graficzny-listy-lorda-bathursta.html

Zapraszamy również do wzięcia udziału w ankiecie, w której można zdecydować, co teraz, wg czytelników, mógłby pisać Marcin Mortka:
http://www.facebook.com/questions/10150922113563774/


Marcin Mortka "Wieczór przed egzekucją"

Drzwi tawerny uchyliły się i do środka wtargnął lodowaty powiew.
– A szlag by cię... – odwrócił się stary Gunwhale z gniewnym grymasem, ale nie dokończył.
Starczyło bowiem rzucić okiem na przybysza, by wiedzieć, że dość już wycierpiał i nie zasłużył sobie na obelgi. W świetle nielicznych łuczyw i świec widać było, jak drżącymi z zimna dłońmi usiłuje ściągnąć przemoczony płaszcz, a w miejscu, gdzie stoi, tworzy się kałuża. Jego twarz przesłaniało szerokie rondo kapelusza, również ociekające wodą, lecz Gunwhale i tak nie miał w zwyczaju gapić się na ludzi.
– Pewnie całą drogę pieszo z Plymouth przeszedł – burknął Timbers.
Gunwhale spojrzał na starego cieślę okrętowego spode łba.
– Twoja sprawa, Timbers? – burknął. – Od kiedy interesują cię sprawy innych?
Każdy, kto regularnie przesiadywał w „Bows", starej karczmie leżącej kilka mil za Plymouth, dobrze wiedział, że nie wypada zbyt bacznie przyglądać się goszczącym tu ludziom. Wielu z nich było uczciwymi marynarzami ze statków wielorybniczych bądź którejś z Kompanii, chcącymi w spokoju pogadać ze znajomkami, ale zdarzali się przemytnicy, korsarze, dezerterzy i inni charakternicy, niechętnie stąpający w świetle dziennym po bruku Plymouth. Wielu z nich wykazywało osobliwą alergię na nazbyt długie bądź nazbyt badawcze spojrzenia.
Cieśla odsłonił pieńki zgniłych zębów, jakby miał zamiar warknąć jakąś ripostę, ale się powstrzymał. Przez chwilę przyglądał się przybyszowi, który zatrzymał się przy kominku, gdzie grzało się już kilku innych przemokniętych nieszczęśników, a potem ujął kufel i opróżnił go do dna.
– Gadał mi jeden znajomek, że osądzili już Doggsa – burknął. – Jutro z rana rozstrzelać go mają. Zarzutów było co niemiara.
– No, to się szybko uwinęli – uśmiechnął się sardonicznie Gunwhale i zaczął ubijać tytoń w fajce. – Nie wiem, czy jest coś, co wychodzi admiralicji lepiej od sądów wojennych. Co, kumotrzy?
Timbers wydął wargi, jakby Gunwhale powiedział najbardziej oczywistą rzecz pod słońcem, śpiący na blacie ławy Pike zachrapał głośnie, tylko młody Swifty wpatrywał się w starego żeglarza wielkimi oczami.
– M-m-mówisz o k-k-k...k-kapitanie Doggsie? – wyjąkał. – T-t-tym z „Venus"?
– Tymże samym.
Gunwhale pokiwał głową i rozpalił fajkę. Kłęby dymu zakryły na moment pomarszczoną twarz starego żeglarza.
– No i doigrał się, czarci syn. Dostał za swoje.
– Mmmówią, że ok-k-k...okrutnik był.
Swifty pochwycił za kufel i przytulił go do piersi, jakby ze strachem.
– Bo tak też było.
***
Na śródokręciu, pomostach i pokładzie rufowym HMS „Venus" zapanowała martwa cisza. Słowa Regulaminu Wojennego odczytanego przed chwilą grobowym głosem już dawno uleciały wraz z wiatrem i marynarze fregaty myśleli tylko o wyroku wydanym przed chwilą przez kapitana. Z niezdrową fascynacją przyglądali się, jak pomocnicy bosmana wloką szlochającego, jęczącego cicho Grieavesa i przywiązują go do gretingu, a sam bosman, pan Monroe, z namaszczeniem wyciąga kota o dziewięciu ogonach z rypsowego worka.
– Zasłużył sobie, padalec – bąknął ktoś z wachty sterburty.
– Za samą źle podwiązaną reję powinien dziesięć uderzeń zaliczyć – mruknął jego kolega. – A do tego jeszcze chlanie i bójka z Matthewsem.
– I wbił marszpikel w burtę.
– Cisza na pokładzie! – krzyknął wysokim głosem pierwszy oficer Hutchinson.
Marynarze posłusznie umilkli. Niektórzy pobledli, inni przygryzali wargi lub kręcili z niedowierzaniem głowami, jeszcze inni szeptali modlitwy, ale wszyscy co do jednego wpatrywali się w bosmana. Monroe zaś westchnął ciężko i machnął w powietrzu batem. Kot o dziewięciu ogonach – bawełniany sznur przemyślnie rozpleciony na dziewięć cieńszych – przeciął ze świstem powietrze i spadł na plecy skazańca.
Wrzask uderzył pod szare, skłębione chmury.
Bosman oblizał wargi, wziął zamach i uderzył znów, z całej siły. Na plecach Grieavesa wykwitła pajęczyna krwawych kresek, gęstsza z każdym uderzeniem. Monroe tłukł jak oszalały, tłum marynarzy wzdragał się, w oddali krzyczały przerażone mewy.
Nikt nawet nie spojrzał na kamienną twarz kapitana Doggsa.
***
Timbers zajrzał w głąb kufla, jakby nie mógł się nadziwić, że ten nadal jest pusty, a kiedy znów spojrzał na Gunwhale'a, jego małe, załzawione oczka zalśniły złością.
– Czarci syn! – parsknął. – Gówno wiesz, a mielesz ozorem kiej prorok. Brakuje tylko, byś łapskami zaczął machać! Nie słuchaj tego piernika, Swifty!
– A co? – Gunwhale zacisnął pięści, aż zachrzęściły. – Ty niby wiesz lepiej?
– A żebyś wiedział! – Timbers skrzyżował ramiona na piersi. – Tenże sam znajomek, co mi o skazaniu Doggsa powiedział, służy na „Venus" w podwachcie bezanu. I prawdę zna, bo wszystko widział na własne oczy. A ty, Swifty – wycelował paluchem w młodziana, który wpatrywał się szeroko otwartymi oczami to w jednego, to w drugiego marynarza – nie słuchaj gadaniny starych bab. Cokolwiek ci powiedzą, spytaj się: „Jakże to?".
– Jakże to? – powtórzył Swifty.
– Nie na głos! – zżymał się stary cieśla. – W duchu się spytaj, przygłupie. Zresztą, nieważne. Było inaczej, Gunwhale.
– Chcesz powiedzieć, że nie zaćwiczono Grieavesa z jego winy?
– Nie.
***
Drzwi do kajuty kapitańskiej skrzypnęły cicho. Doggs ostrożnie uniósł pióro i wsunął je do kałamarza, a potem spojrzał na nowo przybyłego.
– Za pańskim pozwoleniem – bąknął bosman Monroe. – Życzył pan sobie mnie widzieć.
Doggs nie odpowiedział. Rozparł się wygodniej na fotelu i przekrzywił lekko głowę, niczym wilk przyglądający się ofierze. Szczupłe dłonie o wąskich palcach splótł na blacie biurka. Nic, absolutnie nic w jego postawie i zachowaniu nie wskazywało na przeżywane emocje, w przeciwieństwie do bosmana, który przeciągającą się ciszę znosił z każdą chwilą coraz gorzej.
– Kawał z was chłopa, bosmanie – wycedził w końcu kapitan.
– Dz-z... Dziękuję – bąknął Monroe, nie wiedząc, jak zareagować na nieoczekiwane słowa Doggsa.
– Mało brakowało, a byście Grieavesa na paski rozwłóczyli – ciągnął dowódca jadowitym głosem. – Pokłóceni jesteście, panie Monroe? Bluźnił wam? Matce waszej urągał? Na żonę się połasił?
– N-n-nie – wyjąkał pobladły Monroe.
– No to czegoście chłopaka jak szkapę oćwiczyli?
Doggs wsparł się o blat biurka, jakby chciał poderwać się i skoczyć na bosmana.
– W blokadzie pływamy – kontynuował – ludzi brak w załodze, a wy dobrego marynarza...
– Marszpikel wbił! I z Matthewsem...
– Toteż wymierzyłem karę, Monroe! Stosowną! Dziesięć uderzeń, po których miał sobie pokrzyczeć, przemyśleć sprawę i zerwać się z rana na pański pieprzony gwizdek! Co wam przyszło do głowy, by go tak chłostać? Mało brakowało, a byście mu serce batem wydarli! Co was, do cholery, opętało, Monroe?
Kapitan aż drżał z tłumionej z trudem wściekłości, a mimo to mówił coraz ciszej, jakby był świadom, że nad jego głową, na pokładzie rufowym czuwają sternik, oficer wachtowy, przynajmniej jeden midszypmen i podoficer nawigacyjny, zwykłych członków załogi nie licząc. Monroe zaś wyglądał, jakby z trudem powstrzymywał łzy.
– Kazali mnie! – wyszlochał.
– Kto? – sapnął dowódca. – Kto wam kazał?
Wyszeptana odpowiedź zlała się w jedno z krzykiem na pokładzie:
– Żagiel na horyzoncie!
***
– Otóż to – pokiwał siwym łbem Gunwhale. – Takiś, kurwa, mądry, Timbers, tyle żeś świata zwiedził, z tyloma mądrymi ludźmi żeś gadał, a dalej widzisz to, co chcesz widzieć i wiesz to, co chcesz wiedzieć.
– Co znowu wygadujesz?
Cieśla zmarszczył krzaczaste brwi. Swifty patrzył to na jednego, to na drugiego, a jego oczy, choć zdawało się to niemożliwe, nadal stawały się coraz większe.
– Wszyscy wiedzą, co to był za żagiel, Timbers – wycedził Gunwhale. – A właściwie nie żagiel, tylko żagle. Slup „Antilope" uzbrojony w czternaście dział i bryg „Mistral" z dziesięcioma. Wszyscy to wiedzą, ba, w „Gazette" nawet o tym pisali.
– Proszę, w „Gazette" pisali – prychnął Timbers. – I kto to mówi? Stary Gunwhale, który ledwie nazwę własnej krypy umie przesylabizować! I tak dobrze, że wiesz, od której zacząć.
– Możesz sobie drwić – upierał się Gunwhale, całkiem zapomniawszy o wygasłej już fajce. – Pół Anglii gada o tym żałosnym starciu. Na litość boską, takie pryzy przepuścić...
***
Rufę „Mistrala" spowiły dymy prochowe, natychmiast rozegnane ostrym, morskim wichrem. Odpalony z rozpaczą pocisk chybił haniebnie – plusnął w fale kilkanaście sążni przed dziobnicą „Venus", podobnie jak kilka wcześniejszych. Bryg znakomicie żeglował półwiatrem, rozpiąwszy imponującą jak na tak mały okręt piramidę żagli, ale nie był w stanie umknąć dumnej fregacie ryjącej jego niewielki kilwater.
Huknęła dziobowa pościgówka. Kula wybiła dziurę w fokmarslu francuskiego brygu, na dziobie i śródokręciu poniosły się wiwaty. Doggs jednakże nie zaszczycił uciekiniera ani jednym spojrzeniem. Przyjrzał się uważnie żaglom i zbadał napięcie sztagu.
– Dwa rumby w prawo – rzucił.
– Aye, sir, dwa rumby w prawo! – zawołał podoficer nawigacyjny.
„Venus", której bukszpryt mierzył dokładnie w rufę „Mistrala", zaczęła odpadać, nie tracąc przy tym prędkości. Kapitan podniósł do oka lunetę i śledził coraz dalszy „Antilope".
– Panie Hutchinson, proszę poinstruować kanonierów, by załadowali działa kartaczami i łańcuchami – powiedział bez emocji. – Niech celują w żagle i w takielunek.
– Tak jest, sir.
Upłynęło pięć minut. Fregata z hukiem cięła fale, wyprzedzając „Mistrala". Jej burta znalazła się niemalże na wysokości burty francuskiego okręciku, na którego pokładzie zapanowało zamieszanie.
– Prawa burta gotowa, sir.
– Ognia – rzekł Doggs spokojnie, jakby wznosił toast.
– Ognia!
Furty działowe otwarły się z suchym trzaskiem, z ciemności pokładu działowego wyjrzały paszcze armat. Jako pierwsza wypaliła dziobowa pościgówka, a potem strzelały kolejne armaty, spowijając pokład kłębami gryzącego dymu prochowego. Łańcuchy masakrowały płótno żaglowe, cięły takielunek, wstrząsały rejami, szlachtowały każdego marynarza, który odważył się wyjrzeć z kryjówki. Gdy dym się rozwiał, oczom żeglarzy z „Venus" ukazała się opuszczająca się powoli bandera napoleońskiej Francji.
Na pokładzie rozległy się wiwaty.
– Czy zechce pan wydać polecenie opuszczenia łodzi? – spytał nerwowo Hutchinson, przełykając ślinę.
– Nie – odparł Doggs – nie zechcę. Kurs południowo-południowy zachód! – dodał i znów wycelował lunetę w znikający na horyzoncie slup.
***
– Bo ty korsarz jesteś i w Royal Navy nigdy nie pływałeś – pokręcił łbem Timbers. – Czy ty myślisz, że chłopakom admirała wolno się za pryzami uganiać, do cholery? Doggs zmiótł brygowi takielunek i rzucił się w pościg za slupem, okrętem większym i groźniejszym, a wszystko po to, by Bonniemu kolejny ząbek wybić! Czemu tak trudno ci to zrozumieć?
– Ano trudno – Gunwhale wyszczerzył pożółkłe zęby – bo wbrew temu, co gadasz, służyłem w Navy. I to całe dwa lata, zanim udało mi się zwiać z „Resolution". Dobrze wiem, że admiralskie chłopaki w dupie mają służbę dla kraju, a za pryzami uganiają się równie ochoczo jak my. Tym bardziej, że muszą się potem z owym admirałem podzielić zyskiem!
– Tedy co suponujesz? – Wydął wargi Timbers. – Nie dość, że okrutnik, to jeszcze tchórz? Bo się bał fregatę na bryg poprowadzić? Ech, bredzisz, Gunwhale, bredzisz. Ejże, Bobby, nalej nam jeszcze po kufelku!
– Pan gospodarz mówili, co by wam nie dolewać, póki za poprzednie nie zapłacicie – powiedział cicho Bobby, ciemnooki chłopak o jasnych, kręcących się włosach, dziwnie niepasujący do zatęchłej, ciemnej izby pełnej zakazanych gąb.
– Widziałeś skąpiradło? – Timbers uniósł brwi. – Pomyśleć, że ambrozję z Buckingham cichcem wyniesioną serwuje, a to przecież zwykłe piwo i to jeszcze psimi szczynami chrzczone. Hej, zaraz! – spojrzał baczniej na chłopaka. – Może i mi się co nieco w starym łbie poprzestawiało, Bobby, ale czy ty aby nie służyłeś na „Venus"?
– Tak – bąknął chłopak, oblewając się rumieńcem.
– Tedy rzeknij nam coś o kapitanie Doggsie. Okrutnik on czy nie?
***
Peter Doggs nie przepadał za zamkniętymi pomieszczeniami, a zwłaszcza takimi, które cuchnęły niedomytą krwią, strachem i cierpieniem. Mimo to wszedł do szpitalika, skinął doktorowi Abramsowi, który na jego widok niezgrabnie podniósł się z koi, i podszedł do Grieavesa. Leżący na brzuchu marynarz był przytomny, lecz jego oczy błyszczały gorączką.
– Co słychać, Grieaves? – zapytał cicho kapitan.
Jego wzrok przesuwał się po zakrwawionych bandażach pokrywających całe plecy żeglarza.
– Nic takiego, sir – wyszeptał tamten. – Oberwało się i tyle. Marynarska dola.
– Warto było?
– Warto. – W oczach marynarza błysnęła stal.
– Warto? – zdziwił się kapitan. – O ile dobrze pamiętam, zebrałeś w skórę za źle podwiązaną reję i bijatykę z Matthewsem.
– Matthews sam spieprzył robotę, sir, a potem powiedział wachtowemu, że to moja sprawka. Słyszał to Tommy z ekipy pana bosmana, no i mi powiedział, bo powinowaci jesteśmy. Skułem więc Matthewsowi mordę, ale...
– Aleś się nie domyślił, że coś więcej jest na rzeczy.
– A jest? – udał zdziwienie marynarz, choć twarz wykrzywił mu spazm bólu.
– Rzeknij no mi, Grieaves – kapitan przybliżył swą twarz i zniżył głos do szeptu – czyście kiedyś zadarli z porucznikiem Hutchinsonem?
***
– I co żeś jeszcze wyczytał w „Gazette", Gunwhale? – zapytał szyderczo Timbers po tym, jak Bobby przyniósł im nowe kufle. – Że kapitan Doggs zadkiem swoim frymarczył? Że się w kobiece fatałaszki przebierał?
– Stul pysk – warknął stary korsarz. – Ile Bobby pływał na „Venus", co? Dwa miesiące? Trzy? Dobrze sobie Doggsa zapamiętał? W porządku, może i Doggs w istocie ma dobre serce. Jedno w końcu drugiemu nie przeczy.
Timbers już chciał zapytać, co właściwie czemu nie przeczy, gdy Pike niespodziewanie poderwał głowę z blatu stołu i wyrzucił z siebie kilka bełkotliwych słów po kornijsku, spoglądając przy tym na swoich kamratów z przerażeniem. Swifty odsunął się od niego gwałtownie, mało z ławy nie zleciał.
– Spokojnie, Pike, spokojne – powiedział Gunwhale pojednawczym tonem i podsunął kompanowi kufel z piwem. – Łyknij sobie, to dojdziesz do siebie.
– I mów po angielsku, na litość boską – dorzucił Timbers. – Nikt już tu twej czarciej mowy nie rozumie.
Pike złapał za kufel i przez chwilę pił łapczywie, a potem otarł usta rękawem i stwierdził:
– Gadają, że Doggs z diabłem miał pakt... Że Złemu służy.
Gunwhale uzmysłowił sobie, że w „Bows" niespodziewanie zapadła cisza. Ludzie morza zgromadzeni przy sąsiednich stołach oraz przy kominku wpatrywali się teraz w nich z mieszaniną fascynacji i przestrachu.
– Gówno tam – powiedział powoli stary korsarz, nabijając fajkę drżącymi nie wiedzieć czemu dłońmi. – Czterdzieści i osiem lat po morzach pływam, a nigdym nie spotkał takiego kapitana, co to by się z Szatanem zwąchał. Chyba, że ów Szatan gadałby po francusku.
***
Kula z pościgówki „Venus" wpadła do wody dobrych kilkadziesiąt sążni za rufą „Antilope". Slup odpowiedział równie niecelnym strzałem i w chwilę później zniknął za wysoką, poszarpaną skałą. Nawigator Spencer stojący tuż obok Doggsa zaklął bezsilnie i pokręcił głową.
Kapitan z trudem utrzymywał spokój. Jednak choć wpatrywał się w skałę z nienawiścią, kolejną komendę wypowiedział głosem opanowanym, niemalże beztroskim.
– Cała załoga do zwrotu przez dziób! Panie Spencer, kurs północno-wschodni. Panie Monroe, czy zakończy pan wreszcie zakładanie nowego fokmarsla, czy mam może panu pomóc osobiście?
– Panie kapitanie – pierwszy oficer, w przeciwieństwie do swego dowódcy, w sztuce panowania nad sobą miał jeszcze wiele do zrobienia. Jego głos drżał, a na bladych policzkach pojawiły się niezdrowe rumieńce. – Czy to oznacza, że wracamy na pełne morze?
– Nigdy nie wątpiłem w pański talent nawigacyjny, panie Hutchinson.
– Czy potrafi mi pan wytłumaczyć powody, dla których rezygnuje pan z pogoni za łatwym pryzem? Czy w ogóle istnieją jakieś powody poza pańskim brakiem...
– No, proszę, panie Hutchinson – zachęcił go Doggs pozornie łagodnym głosem, choć jego oczy były zimne jak stal. – Niech pan dokończy. Czego mi brakuje?
– „Venus" żegluje półwiatrem o wiele lepiej od tego slupa! – wykrztusił pierwszy oficer. – Wystarczyłby kwadrans, a...
– A znaleźlibyśmy się w sytuacji bez wyjścia – przerwał mu ostro kapitan. – Wystarczyłby rzut oka na mapę tego wybrzeża, a wiedziałby pan, że ta skała wyznacza wejście do bardzo wąskiego kanału La Rapelle prowadzącego do przystani o tej samej nazwie, strzeżonej przez fort o tej samej nazwie. Doprawdy, nie posądzam Francuzów o życzliwość, ale wygląda na to, że urządzili to wszystko tak, by łatwiej było owo miejsce zapamiętać.
Mówił coraz głośniej, jakby chciał, by jego słowa dotarły do jak największej liczby ludzi. Marynarze i podoficerowie na pokładzie rufowym zaś desperacko udawali, że niczego nie słyszą.
– W ciągu kwadransa, który raczył pan wymienić, zapewne dogonilibyśmy „Antilope" – ciągnął Doggs. – Następnie jednakże musielibyśmy się odwołać do pańskich magicznych zdolności, Hutchinson, bo nikt nie jest w stanie zawrócić fregaty w tak wąskim kanale, zwłaszcza przy tym wietrze i przy ogniu z fortu. Czy chciałby pan o coś zapytać, Hutchinson?
– Nie, sir.
– Dobrze. Panie Spencer, po zakończeniu zwrotu proszę wziąć kurs na „Mistrala".
***
Ktoś podszedł do czwórki weteranów, klepnął wystraszonego Swifty'ego w plecy i usadowił się obok Timbersa, który usłużnie usunął się, stukając drewnianą nogą. Obcy wyciągnął zza pazuchy butelkę i postawił ją na stole z cichym stuknięciem. W świetle świecy widzieli krwistoczerwony kolor wina.
– Dajcie sobie spokój z tymi szczynami – powiedział cicho. – Napijcie się czegoś lepszego.
– To zaszczyt, drogi panie – odezwał się Gunwhale, który jako pierwszy odzyskał rezon. – Wińsko zapewne zacne. Jednakże nie wydaje mi się, byśmy się poznali.
Nie była to do końca prawda. Wiedział już, że mają przed sobą przemoczonego nieznajomego, który wszedł do karczmy na chwilę przed tym, jak rozpoczęli rozmowę na temat Doggsa. Zdążył się już nieco osuszyć, ale włosy miał poskręcane od wilgoci, a dłonie nadal mu drżały.
– Mam na imię Peter – rzekł – co powinno na razie wystarczyć. Zaciekawiła mnie wasza rozmowa, chłopaki, i postanowiłem się przysiąść. Mam nadzieję, że nie macie nic przeciwko temu.
Urzeczeni czerwoną zawartością, żeglarze bynajmniej nie oponowali. Przybysz sprawnie odkorkował butelkę i gestem przywołał Bobby'ego.
– Chłopcze, bądź taki dobry i przynieś kilka szklaneczek – rzucił cichym głosem. – Albo poczekaj, pójdę z tobą. Muszę zamienić kilka słów z gospodarzem.
Załapał rumieniącego się chłopaka za ramię i powlókł go do lady, szepcząc mu coś do ucha. Gdy wrócił, był niemalże rozpromieniony.
– A więc dobrze – rzekł, nalewając wino. – Panie Gunwhale, prawiliście, jakoby kapitan Doggs zgadał się z Francuzami.
– No, a jak to inaczej wyjaśnić? – wzruszył ramionami stary korsarz. – Doggs najpierw wypuścił z rąk „Mistrala", a potem pozwolił uciec „Antilope". Nic dziwnego, że stanie przed sądem, jak nie zdradę, to przynajmniej za nieudolność.
– Jestem pewien, że ktoś zarzucił Doggsowi to samo – uśmiechnął się nieprzyjemnie nieznajomy. – I poznał prawdę.
***
– Martwię się o was, Hutchinson – rzekł wolno Doggs.
Byli sami w wielkiej kajucie kapitańskiej „Venus". Dowódca siedział za biurkiem, wbijając wzrok w stojącego przed nim pierwszego oficera, który na przemian bladł i czerwieniał.
– Nie rozumiem, sir – wykrztusił.
– O, właśnie z tego powodu się o was martwię. Wy niczego nie rozumiecie, Hutchinson, a już tym bardziej życia na morzu. Morze, jak widzisz – wskazał dłonią fale za szerokimi oknami rufowymi – to żywioł absolutnie obojętny. Człowiek jest tu tylko gościem i może zdziałać tylko tyle, na ile morze mu pozwoli.
– Jeśli chcecie, kapitanie, wytłumaczyć tym swą nieudolność...
– Kolejną rzeczą, której ni cholery nie pojmujecie, Hutchinson, jest wojna. Jako dowódca Royal Navy mam za zadanie niszczyć żeglugę wroga najlepiej, jak potrafię. Dlatego też postanowiłem spróbować zniszczyć zarówno „Mistrala", jak i „Antilope". Unieruchomiłem pierwszy okręt z zamiarem zajęcia go później, a potem pognałem za drugim. Nadążacie?
Łagodny ton Doggsa stał w sprzeczności z jego lodowatym spojrzeniem. Hutchinson zaś aż wił się z wściekłości, którą tłumił z największym trudem.
– Ale i tak go nie dogoniliście! – parsknął. – Czemu więc nie...
– Nie dogoniliśmy „Antilope" tylko dlatego, że nagły podmuch wiatru wydarł fokmarsel z liklin. Fokmarsel to ten żagiel na pierwszym maszcie. Slup idealnie wykorzystał chwilę i odskoczył na dobrą milę. Bez wątpienia jego przewaga była wyższa, gdybyśmy zatrzymali się, by spuścić na wodę łodzie i zająć „Mistrala". Wracamy tu, zechce pan zauważyć, Hutchinson, do zagadnienia morza jako materii obojętnej.
– Wracamy tu do kwestii pana jako oficera niekompetentnego i impertynenckiego – warknął młodzieniec. – Gdyby zgodził się pan spuścić łodzie na burtę, udałoby się zająć chociaż „Mistrala". A tak nie mamy ani slupa, ani brygu, za to ścigają nas dwie francuskie fregaty, które w tym czasie przyszły brygowi na pomoc!
Jego drżący palec wskazał dwa żagle na horyzoncie, doskonale widoczne przez okno rufowe.
– To ci los! – Doggs udał zadumę. – Bo kolejną rzeczą, której pan nie rozumie, jest to, że nasz wróg ma czelność pływać swobodnie po morzu, a także pojawiać się w miejscach, których z nami nie uzgadniał.
– Pańska impertynencja, Doggs, nie ma granic!
– Zgadza się. Mierzyć się z nią może jedynie pańska chciwość, Hutchinson. Doskonale wiem, o co panu chodzi – oczy Doggsa zwęziły się do dwóch szparek. – Gdybyś pan zszedł z załogą abordażową do łodzi i zajął „Mistrala", a potem dopłynął na nim do Anglii – co byłoby dość realne, pod warunkiem, że zostawiłby pan dowodzenie majtkom – zostałby pan automatycznie mianowany dowódcą jednostki nieklasyfikowanej. Po niespełna roku stażu porucznika! A tymczasem pański dowódca, któremu jak na złość zachciało się walczyć o kraj i króla, bezczelnie zniweczył pańskie plany.
– Jest pan parszywym kłamcą! – Głos Hutchinsona się załamał. – I na jedno może pan liczyć. Gdy dotrzemy do Anglii, oskarżę pana o brak kompetencji, zdradę i zachowanie niegodne dżentelmena oraz oficera Royal Navy. Zostanie pan postawiony przed sądem wojennym, a z uwagi na fakt, iż mam rozległe kontakty w parlamencie i admiralicji, wyroku może być pan pewien.
– Aha – rzekł po chwili Doggs. – I jak rozumiem, nic pana od tej decyzji nie odwiedzie?
– Nie – uśmiechnął się mściwie pierwszy oficer.
– Rozumiem i pochwalam – stwierdził Doggs.
A potem wstał i z całej siły rąbnął Hutchinsona pięścią w twarz.
***
– A skąd te wasze rewelacje, panie Peter? – spytał Gunwhale, lecz wyborny smak wina natychmiast zmazał podejrzliwość z jego oblicza.
– Ludzie zaczynają gadać – Tamten wzruszył ramionami. – Ponoć Doggs nawet nie starał się zachować ciszy, a sami dobrze wiecie, że wszelkie rozmowy w kajucie kapitańskiej dobrze słychać z pokładu rufowego. Zresztą, grzmotnął tego młodego nie raz, a kilkakrotnie. Głuchy by usłyszał, tyle że ludzie z początku bali się gadać.
– I wcale się nie dziwię – mruknął Timbers. – Wydaje mi się, że to jadowita żmija, ów Hutchinson. Oby go szlag trafił!
– Trudno się nie zgodzić – uśmiechnął się ponuro nieznajomy, ale w jego oku pojawił się nieznany, złowrogi błysk. – Zresztą, skoro już tak sobie miło gawędzimy, przyszło mi do głowy, by zaproponować wam pewną robotę.
Rozejrzał się po karczmie, w której na nowo zapanował gwar. Nikt już nie zwracał na nich uwagi.
– Sęk w tym, dobry panie, że my już mamy przydział – rzekł Timbers. – Czekamy, aż kapitan Worst wyrychtuje „Ladybird". A co do innej roboty... Zważcie, panie, że mnie Fortuna zabrała nogę, Gunwhale'owi ramię, Pike zdążył zgłupieć do szczętu, a Swifty jeszcze nie dał rady zmądrzeć.
– Nadacie się idealnie, tym bardziej, że dużo od was nie chcę. A kto wzgardzi dwoma gwineami na łebka?
– Trzema – odruchowo rzekł Gunwhale.
– Trzema. Posłuchajcie tedy. Niedługo przybędzie tu pewien oficer marynarki. Zapewne nie będzie nosił munduru, ale poznacie, że to oficer.
– Werbować będzie? – Swifty otworzył szeroko oczy.
Pike zabełkotał coś po kornijsku.
– Z pressgangiem przybędzie? Do Navy werbować?
– Nie. A w każdym razie jeszcze nie. Będzie szukał Bobby'ego.
– Bobby'ego?
– Tak, tego chłopaka, co wam szczyny dolewa. Będzie pytał tu i ówdzie, oszczędźcie mu więc trudu i powiedzcie, że Bobby siedzi w pokoju numer trzy.
– Czy chłopak rzeczywiście tam będzie?
– Tak, ale razem ze mną. Gdy oficer się tam uda, ruszcie za nim. Na pewno nie będzie sam i będę wam wdzięczny, jeśli to zmienicie. Poczekajcie, aż ze środka dobiegnie łomot i do dzieła.
– I to wszystko? – spytał Gunwhale z pirackim błyskiem w oku.
– Prawie – odparł Peter. – Przynajmniej dla was, panie Gunwhale – dodał, patrząc na jego hak.
***
Najpierw rozległo się ciche, niemalże dyskretne stukanie, a potem drgnęła klamka.
– Bobby? – spytał zachrypniętym głosem Hutchinson, wkradając się do pokoju. – Bobby, jesteś tu?
W świetle samotnej świecy widać było, że chłopak trzęsie się jak osika. Patrzył na przybysza szeroko otwartymi oczami i szczękał zębami tak mocno, że nie był w stanie wykrztusić słowa. Jego wzrok co chwila umykał w bok do kąta za drzwiami, ale Hutchinson nawet tego nie zauważył. Oblizał wargi i cicho zamknął za sobą drzwi.
– Niepotrzebnie uciekałeś z „Venus", chłopcze. Powinieneś był się domyślić, że cię znajdę – wyszeptał.
Zaskrzypiała podłoga, gdy podchodził coraz bliżej.
– Przecież ci obiecywałem.
Po policzkach chłopca płynęły łzy. Hutchinson ściągnął rękawiczkę i pogładził go po posklejanych włosach.
– Źle cię tu traktują, co? – szeptał chrapliwie. – Brudny jesteś, spocony, ubrany w jakieś szmaty. Zabiorę cię stąd do miejsca, gdzie będziesz żył jak królewicz. Być może nawet wybaczę ci, że ode mnie uciekłeś.
Ciszę przerwał szczęk odciąganego kurka pistoletu.
– On nie uciekł – powiedział cicho Doggs, który wygodnie siedział na zydelku za drzwiami i mierzył w Hutchinsona z pistoletu. – Spójrz tylko na niego, Hutchinson. Jest przerażony tak bardzo, że dezercja w ogóle nie przyszłaby mu do głowy. To Grieaves go namówił, jego wuj, jak się okazało. Ba, namówił! Niemalże siłą z „Venus" ściągnął, gdy zawitaliśmy do Plymouth.
– Co ty tu robisz? – Hutchinson pobladł jak trup. – Przecież jutro masz stanąć przed plutonem egzekucyjnym!
– Ano mam. – Doggs pokiwał głową. – I stanę. Jednakże szkoda by było, bym wcześniej nie załatwił kilku spraw. Sporo się na twój temat dowiedziałem od Grieavesa, potem wyciągnąłem kilka własnych wniosków i postanowiłem, że zaaranżuję to spotkanie.
– Zaaranżuję?
– A jak myślisz, kto wysłał do ciebie list z informacją, że Bobby pracuje w „Bows"? – Doggs skrzywił się paskudnie. – Opatrzność?
– A więc postanowiłeś zastawić na mnie pułapkę, tak? – Hutchinson opanował się już na tyle, by mówić z szyderstwem w głosie. – I ukarać mnie?
– Nie będę cię karał, Hutchinson. Tym zajmie się Bóg. Od wieków zajmuje się łajdakami, sodomitami i szubrawcami, będzie doskonale wiedział, co z tobą zrobić. Ja cię tylko chciałem do niego jak najszybciej posłać.
– Mam ludzi na zewnątrz! – Głos pierwszego oficera „Venus" zadrżał.
– Wiem. Gunwhale! Timbers! – ryknął Doggs, odłożył pistolet i rzucił się na Hutchinsona.
Bobby uskoczył z wrzaskiem w kąt. Krzesło, na którym przed chwilą siedział, pękło z trzaskiem, Hutchinson runął na podłogę, przygnieciony ciałem Doggsa. Chciał się poderwać, ale kapitan złapał go za szyję, ścisnął z całej siły i rąbnął kilkakrotnie potylicą o podłogę. Odpowiedziały mu łoskot i stłumione przekleństwa za drzwiami.
– Sodomito cholerny! – syczał. – Mydłku ty! Gnido skurwysyńska! Własnego dowódcę podpierdolić chciałeś, tak? Żeby takich chłopców jak Bobby już we własnej kajucie kapitańskiej obmacywać? Ty łajdaku!
Hutchinson zdołał zacisnąć dłonie na nadgarstkach Doggsa, zebrał wszystkie siły i zerwał uścisk, a potem wywinął się jak wąż i rzucił prosto do kąta, w którym leżał pistolet. Złapał go, obrócił się, nacisnął spust. Nie było wystrzału.
– Nienabity! – wyjaśnił Doggs.
Z rozpędu kopnął Hutchinsona w podbródek. Mężczyzna padł na ścianę.
– Bobby, otwórz okno – polecił mu kapitan, a sam złapał półprzytomnego pierwszego oficera pod ramię. – Wśród wielu rzeczy, których nie rozumiesz – dodał – jest potęga ludzkiej nienawiści.
I wypchnął Hutchinsona przez okno.
***
Deszcz ustał jakąś godzinę temu i kopanie wilgotnej ziemi przychodziło bez większej trudności. Mimo to zasapany Timbers spojrzał z niechęcią na coraz większy dół i splunął.
– Pierdolę – oznajmił. – Jużem się narobił. Starczy jak na trzy gwinee.
Ani Pike, ani Swifty, mokrzy od potu, zawzięci, nie zwrócili na niego uwagi, tak więc kuternoga wygramolił się z dołu i pokusztykał do Gunwhale'a oraz Petera, którzy stali kilka kroków dalej, tuż przy ciałach.
– Zauważył ktoś bijatykę, jak myślicie? – spytał przybysz.
Jego twarz zakrywał cień rzucany przez rondo kapelusza.
– W „Bows"? – Gunwhale udał zdziwienie i pyknął z fajki. – Gdybyście, panie, trupa na dół znieśli, to może ktoś by zauważył.
– Wtedy trzeba by powiedzieć, że to oficer z Navy – sapnął cieśla. – Ludzie momentalnie by oślepli. Mogę was o co spytać?
Przybysz ani razu nie okazał wobec nich wyższości, ale obaj starzy żeglarze instynktownie wyczuwali u niego autorytet przynależny ludziom wyższej rangi.
– Możecie.
– Czemu was Bobby po rękach całował, kiedyśmy wychodzili, panie?
– To długa historia. – Nieznajomy zasznurował usta. – Może Bobby wam ją kiedyś opowie. Zakopcie ich porządnie, chłopaki. Dziękuję za pomoc i do zobaczenia. Ja muszę już ruszać, do Plymouth kawał drogi pieszo.
– Chcecie do Plymouth pieszo dojść? – zdziwił się Timbers. – A na jaką cholerę? Nie lepiej wam się w „Bows" przespać i z rana ruszyć?
– Nie, nie mam czasu. O świcie mają mnie rozstrzelać. Głupio się spóźnić na własną egzekucję.
– Wyście kapitan Doggs? Peter Doggs? – wyjąkał zaskoczony Gunwhale, a Timbers jedynie rozdziawił usta.
Nieznajomy uśmiechnął się lekko, pozdrowił ich gestem i wyruszył w drogę.

Gdy księżniczka nie chce wyjść za mąż



Eva Ibbotson, Na tropie ogra, seria Księżycowy Kamień, wyd. Egmont

Wyobraźcie sobie, że otwieracie książkę i czytacie: „Ludzie zazwyczaj są szczęśliwsi, gdy mają suche stopy. Nie lubią słuchać odgłosu chlupotania  w butach ani czuć wody przepływającej pomiędzy placami stóp. Wiedźma z Dribble była jednak inna. Mokre stopy wprawiały ją w lepszy nastrój (…). Teraz zamoczyła skarpetki w umywalce, upewniła się, że całkowicie nasiąknęły wodą, potem włożyła je i zeszła na dół, by przygotować owsiankę dla siebie i swoich lokatorów”. Przyznaję, że ten początek zauroczył mnie. Potraktowałam go jak obietnicę, że w tej książeczce akcja potoczy się oryginalniej niż to zazwyczaj bywa w powiastkach przeznaczonych dla dzieci. I rzeczywiście tak było.
„Na tropie ogra” to kolejna książka z serii Księżycowy Kamień przeznaczona dla czytelnika od ośmiu lat. Z ujmującym początkiem i zakończeniem oraz ze środkiem pełnym przygód, w których ważną rolę odgrywa kilka niezwykłych postaci. Chociaż część z nich jest baśniowa, jak Wiedźma, troll Ulf i czarodziej Bri-Bri, posiadają one więcej ludzkich, normalnych cech niż nadprzyrodzonych. Przede wszystkim z winy człowieka utraciły swoje miejsce na ziemi i są zmuszone żyć jak inni londyńczycy. Nie używają zaklęć, a jeśli nawet – to te nie działają. A jednak, jak się okazuje, mają dobre serca i wiele do zrobienia, gdyż zostały przypadkowo wybrane przez boginie przeznaczenia, stare, głuche i ślepe Norny.
W tej książce przypadek odgrywa zresztą dużą rolę. To dzięki niemu trójce, która wyruszyła w wyprawę do miejsca, gdzie żyją ogry, a po ludziach zostają stosy ogryzionych kości, towarzyszy chłopiec Ivo, sierota z domu dziecka. Stało się to po tym, jak ropucha Gladys, chowaniec wiedźmy niespodziewanie odmówiła opuszczenia domu. On też sprawił, że to właśnie naszym bohaterom przypadł udział w tak niebezpiecznej wyprawie ratunkowej. Niespodzianka czeka ich też po przybyciu do zamku ogra o złowrogiej sławie i spotkaniu księżniczki, która mają zabrać do domu.
Autorka w sposób pełny wrażliwości i z prostotą porusza niełatwe tematy, takie jak brak akceptacji, nadmierna kuratela ze strony rodziców i jednocześnie samotność i brak radości, która staje się udziałem tych, którzy nie spełniają czyichś oczekiwań. Jej opowieść daje jednak nadzieję, że możliwe jest znalezienie się tam, gdzie można być sobą, w otoczeniu przyjaciół, którzy nas lubią i doceniają. Że sami możemy wpływać na nasz los – bo księżniczka nie musi, jeśli nie chce, zostać żoną księcia i mieszkać w pałacu do końcu życia, sierota nie będzie jednym z kilkudziesięciu dzieci w takim samym ubraniu, jak inni i z przewidywalnym rozkładem dnia, a Clarence (kim jest Clarence?!) może siedzieć w jajku tak długo, jak ma na to ochotę. Gorąco polecam za pozytywny przekaz i subtelne poczucie humoru!

Za książkę dziękuję wydawnictwu Egmont.

Iwaszkiewicz był człowiekiem



Ludwika Włodek, Pra. O rodzinie Iwaszkiewiczów, wyd. Wydawnictwo Literackie

Ludwika Włodek, prawnuczka Jarosława Iwaszkiewicza, odsłania kulisy prywatnego życia na Stawisku. Tym samym prezentuje Jarosława Iwaszkiewicza przede wszystkim jako człowieka, ojca i dziadka, a także jako część większej całości, rodziny z jej dobrymi i bolesnymi przeżyciami. Zresztą bohaterem tej książki jest nie tylko sam pisarz i jego najbliżsi. To także inni, mniej znani członkowie rodziny Iwaszkiewiczów, a także Lilpopów, z których wywodziła się żona Jarosława, Anna. Od zwykłego zbioru anegdot ta książka różni się nieukrywaniem prawd niekoniecznie miłych, czasem wstydliwych, a często banalnych. Także gdy dotyczą osoby samej autorki. To z jej relacji wiemy, że głęboka religijność Anny Iwaszkiewicz, która ocierała się o dewocję, współgrała z jej umiłowaniem czystości wyniesionym z rodzinnego domu. Żadna z tych cech nie przeszła jednak na którąkolwiek z córek. O jednej z nich powstało nawet powiedzenie, że zaczyna dzień od rozlania oleju w lodówce. Nie są to sprawy może ważne z punktu widzenia historii i literatury, jednak Ludwika Włodek nie stawia sobie za cel pokazania życia na Stawisku w jego oficjalnej odsłonie. Chętnie sięga po fakty, które naukowcy pomijają, a które stanowią kwintesencję życia domowego i zaważają na stosunkach między domownikami. Bez skrępowania pisze więc o fatalnej kuchni na Stawisku, niezaradności prababki w sprawach domowych i jej wspaniałych przekładach, o babci, która nie umiała zająć się własnymi dziećmi po rozpadzie zbyt wcześnie zawartego małżeństwa, o współczesnych sporach prowadzonych z kuzynem na temat ważności szlacheckiego pochodzenia (przez nią traktowane z przymrużeniem oka). Stara się zrozumieć swego wybitnego pradziadka za ugodowość wobec PRL-owskich władz, ale nie broni go za wszelką cenę. A potem wspomina portret Jadwigi Śliwińskiej, swojej praprababki, który pomagał w odwracaniu uwagi... dzieci-niejadków, w tym jej samej.
Pisząc o rodzinie, autorka zaczyna od swoich prapradziadków. Siłą rzeczy jej relacje im bliżej współczesności, tym bogatsze w szczegół. Rozmach przedsięwzięcia jest naprawdę imponujący, a tablice genealogiczne na końcu książki ułatwiają rozeznanie się, o kim mowa. Zwłaszcza, że w tej historii nie brak osób, które weszły do rodziny, dalszych krewnych, znajomych, przyjaciół domu i bliższych współpracowników. Czuć, że z wieloma osobami, o których pisze, Ludwikę Włodek łączy głęboka, emocjonalna, międzypokoleniowa więź. Dzięki rodzinnym przekazom i dostępie do korespondencji poznała swoich przodków jak mało kto. Charakterystyczne powiedzonka, nawet bajki, cechy charakteru, ukochane zwierzęta, wymyślony język córek Iwaszkiewicza – wszystko to jest dla autorki ważne i wciąż istotne w rodzinnym sposobie porozumiewania. Nawet gdy dotyczy osób, które już nie żyją. W ich losach Ludwika Włodek dostrzega ten sam czynnik, który miał także fatalny wpływ na jej życie osobiste. To gorzka refleksja, ale pozbawiona obwiniania innych za swoje niepowodzenia.
Ludwika Włodek napisała szczerą książkę o swojej rodzinie, unikając stawiania jej na piedestale. Może nie zawsze to, co pisze jest pochlebne, ale nie mamy też odczucia, że uczestniczymy w rodzinnym praniu brudów. Jej relacja jest bogata, oparta na dokumentach, własnych podróżach i rozmowach. Nie brak w niej krytycyzmu, ale jeszcze więcej jest zrozumienia i miłości do krewnych. Właśnie takich, jacy byli i są naprawdę. To robi wrażenie, bo nie każdego byłoby na to stać.

Za książkę dziękuję Wydawnictwu Literackiemu.

poniedziałek, 4 czerwca 2012

Afryka to nie dekoracja



Bartosz Marzec, Nasz człowiek w Botswanie, wyd. Muza

Traf chciał, że w dniu, gdy kończyłam czytanie i recenzowanie tomu opowiadań Wojciecha Albińskiego, kurier przywiózł książkę pod tytułem „Nasz człowiek w Botswanie”, opowiadającą właśnie o Albińskim. Ostatnie strony „Soweto – my love” i zdania pisanej recenzji przeplotły mi się z opowieścią Bartosza Marca o tym, jak po raz pierwszy miał styczność z prozą tego pisarza, nie mając pojęcia, kim jest autor podsuniętego mu do czytania tekstu. To spotkanie literackie zaowocowało wspólną podróżą do miejsc, w których Albiński mieszkał, pracował i w końcu - o których pisał.
Albiński to nietypowy emigrant, którego do wyjazdu z Polski na początku lat 60. nie skłoniły ani przyczyny ekonomiczne ani polityczne. Jego droga zaczęła się w podwarszawskich Włochach i poprzez Paryż, bezpieczną i spokojną Szwajcarię, potem Botswanę, zakończyła się wreszcie w Republice Południowej Afryki. Jako geodeta przemierzał busz i pustynie, wymierzał tereny pod farmy i drogi. I pisał.
Zawarte w „Naszym człowieku w Botswanie” wspomnienia, rozmowy, anegdotki, wreszcie odwiedziny u znajomych odsłaniają portret człowieka, o którym można powiedzieć: zdystansowany, ale uważny obserwator, otwarty na to, co może przynieść Afryka, nietraktujący jej jako dekorację, tylko miejsce, w którym może się wszystko zdarzyć. Jeden na sto z tych, którzy nie wyrastają z czytelniczych fascynacji dzieciństwa i ruszają w świat, by odkryć własne niezbadane lądy. Ten, który pisze z głębszej potrzeby, bo jak mówi – taka widać jest jego konstrukcja jako człowieka – a nie po to (to mój wniosek), by brylować w towarzystwie, upajać się pisanym słowem i przekazywać światu własne mądrości. O tym świadczy sama twórczość Albińskiego utrzymującego się latami z geodezji. Jego teksty pozbawione są wyjaśnień, nie prowadzą czytelnika w stronę jedynej słusznej prawdy, tylko pozwalają mu na samodzielny odbiór przedstawionej rzeczywistości.
Biografia Bartosza Marca uświadomiła mi, jak mocno proza Albińskiego jest zakorzenionych w tym, co on sam usłyszał lub czego był świadkiem. Jak cienka bywa linia między prawdą a twórczością literacką, której podstawą jest nie tylko umiejętność pisania, ale i dobra pamięć. Historia o tym, jak pisarza w Johannesburgu dwóch mężczyzn zapytało o to, czy posiada on broń (przy czym każda odpowiedź mogła albo doprowadzić do krwawej konfrontacji albo do zuchwałego rabunku), aż nadto wyjaśnia, skąd Albiński czerpie inspirację do opowiadań, których tematyka bywa niezwykła jak na nasze polskie warunki.
Bartosz Marzec nie ukrywa fascynacji osobą pisarza, którego sposób pisania i wybór drogi życiowej kojarzy mu się z podróżniczą żyłką i otwartością na nowe, a nawet... brytyjskością! Udało mu się stworzyć książkę, która przedstawia osobę Wojciecha Albińskiego wielopłaszczyznowo. Nie jest to łatwe w przypadku kogoś tak dyskretnego, ale okazuje się, że kluczem do tego pisarza są jego opowiadania. A także lektury, które go ukształtowały (wśród nich można wymienić i powieści Conrada, i przeczytaną 30 razy relację pewnego Polaka, starszego sierżanta Legii Cudzoziemskiej). I chyba najbardziej – przypadek, który zaprowadził Wojciecha Albińskiego aż do Afryki, czego ten nigdy nie żałował. Całość czyta się niezwykle szybko, a książka pozwala nam poznać nie tylko samego prozaika, ale i rzeczywistość RPA i Botswany. W tym także to, co dawało, a co zabierało życie w uprzywilejowanym dla białych świecie rządzonym przez prawa apartheidu. Biografia sprawi dużą przyjemność tym, którzy czytali chociaż część prozy Albińskiego. I rozbudzi apetyt, by zapoznać się z resztą. Mój rozbudziła. I to bardzo  mocno!

Za książkę dziękuję wydawnictwu Muza